«ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ»- Ένα διαφορετικό «σχολείο» στη Αμαλιάδα

Ανακαλώντας στην μνήμη μου την περίφημη ρήση του σπουδαίου αλχημιστή , και αστρονόμου και αποκρυφιστή Θεόφραστου Παράκελσου (1493-1541), «Το να μαθαίνουμε είναι η ζωή μας, από τη νεότητα μέχρι τα γεράματα, μέχρι το σύνορο του θανάτου: κανείς δεν μπορεί να ζήσει ούτε δέκα ώρες χωρίς να μαθαίνει», συλλογίστηκα ότι υπάρχει και κάποιο άλλο πράγμα χωρίς το οποίο κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει: το όνειρο. Ονειρευόμαστε είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, είτε θυμόμαστε τα όνειρά μας είτε όχι, τα όνειρα μας ζουν μαζί μας, είναι μέρος του εαυτού μας, οδοιπορικά, ενίοτε με μορφή σκιώδη, που ασκούν επάνω μας τεράστια επιρροή, άλλοτε μας αφυπνίζουν, άλλοτε μας χαλαρώνουν και μας γαληνεύουν, άλλοτε μας τρομάζουν και μας καταθλίβουν, άλλοτε συνδράμουν στη χαρά και άλλοτε στη θλίψη. «Ότι μου λείπει σε άγγιγμα, το κερδίζω σε όνειρο» συνήθιζε να λέει ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, κάνοντας πραγματικές-ονειρικές ταινίες. Μία παράξενη συμπλοκή δύο κόσμων, της φαντασίας και της πραγματικότητας. 

Μήπως άραγε το ίδιο δεν συμβαίνει και με τη μάθηση; Δεν είναι κάτι που βρίσκεται πάντοτε εκεί, ασκώντας πολύ ισχυρές επιρροές στις ζωές μας, ένας παράξενος συνοδοιπόρος από τη «νεότητα μέχρι τα γεράματα»;

Αν το να μαθαίνουμε είναι η ζωή μας, όπως λέει ο Παράκελσος και προσωπικά θεωρούμε ότι είχε δίκιο στον καιρό του και έχει και σήμερα, προκύπτουν αβίαστα τα εξής ερωτήματα:

• Τι πράγμα είναι αυτό που μαθαίνουμε, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο;
• Ποιος είναι ο «δάσκαλος» και το «σχολείο»;
• Τι συμβαίνει στο άνθρωπο όταν αποφασίσει να φράξει το δρόμο στη μάθηση;
• Ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της θρυμματισμένης και φενακισμένης συνείδησης στην ζωή τη δική μας και αυτών που αγαπάμε και μας αγαπούν;
  
  
  Η παραπάνω λίστα ερωτημάτων είναι μόνο ενδεικτική και όχι εξαντλητική.

Ο Χοσέ Μαρτί (1853 – 1895), ποιητής και κορυφαίος μαχητής της Κουβανικής ανεξαρτησίας, και από τις πλέον εμβληματικές φυσιογνωμίες της ιστορίας της Κούβας. έδωσε μια σημαντική κατά τη γνώμη μας απάντηση στα παραπάνω όταν έλεγε : «Φτάνουμε στη γη σαν το κερί- και η τύχη μας χύνει σε προσχηματισμένα καλούπια. Οι υπάρχουσες συμβάσεις παραμορφώνουν την αυθεντική ύπαρξη…Οι μορφές της απελευθέρωσης έχουν υπάρξει πάντα μόνο τυπικές- είναι αναγκαίο να γίνουν ουσιαστικές. Δεν θα υπάρξει πολιτική ελευθερία χωρίς πνευματική ελευθερία…Το σχολείο και η οικογένεια είναι οι δύο θαυμαστές φυλακές του ανθρώπου». 

Άραγε για ποιο σχολείο και για πια οικογένεια μιλάει ο μεγάλος Κουβανός στοχαστής και επαναστάτης;

Φυσικά η εποχή μας είναι διαφορετική. Σε αυτήν η δημιουργική σκέψη, ο στοχασμός έχει χάσει ή παραχωρήσει την αυτονομία του προκειμένου να υπηρετεί τους ισχυρούς του κόσμου, συλλέγοντας τα ψίχουλα «ικανοποίησης» που τους διαθέτει η επίπλαστη και ψευδή ευημερία και ευτυχία τους ή ακόμη έχει λοξοδρομήσει από την πραγματικότητα και την ιστορία, στρεφόμενη σε ακαδημαϊκά γλωσσικά παιχνίδια και σύγχρονους επιστημονικούς Πήγασους που έχουν στο επίκεντρό τους την λειτουργία, την αποτελεσματικότητα και το όφελος.

Οι πολλοί είναι βυθισμένοι μέσα στον υπαρξιακό φόβο του εκμηδενισμού φυσικού και πνευματικού που τους προσφέρει πλουσιοπάροχα ο κατακερματισμός των πάντων, η μετατροπή του κόσμου σε θρύψαλα, η μετατροπή του κόσμου και της ενότητας και της συνοχής του σε φευγαλέες εικόνες. Οι άνθρωποι στο όνομα του οποίων έγιναν τα πάντα, μετατράπηκαν σε ευτελείς ποιότητες, ανήμπορες μηδαμινότητες, έρμαια μπροστά στο απελπισία και τον θάνατο, ισχνές οντότητες απέναντι στις πανίσχυρες, τυφλές και χαοτικές, δυνάμεις της φύσης και της κοινωνίας, της εποχής. Το βουερό, ακούραστο, και ατελεύτητο άπειρο , τα «πάντα ρει» του Ηράκλειτου, θα πρέπει να μετατραπούν βίαια σε μια βουβή, απέραντη, ακίνητη και θανατερή σιωπή.

Οι λεγόμενοι γνώστες του κόσμου υπολογίζουν, στην ματαιότητα, στην φιλοδοξία, στην ροπή προς τη διαφθορά, στην αφέλεια, στην δειλία και στη ραθυμία των ατόμων, χωρίς να γνωρίζουν ότι αυτές οι «ισχυρές δυνάμεις», αυτές οι ιδιότητες και λειτουργίες υπάρχουν μόνο ιστορικά, μόνο μέσα σε ένα συγκεκριμένο σύστημα χειραγώγησης, σε ένα σύστημα αναπόσπαστα συστατικά του οποίου είναι και οι ίδιοι, είναι δυνάμεις ιστορικές, υπάρχουν ιστορικά, δηλαδή γεννιούνται και πεθαίνουν. 

Εμείς πιστεύουμε στις καλές δυνάμεις. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να μαθαίνουν, θα εξακολουθούν να καταλαβαίνουν, θα εξακολουθούν να αισθάνονται, θα εξακολουθούν να συναντούνται και να συνομιλούν ,θα συνεχίσουν να εορτάζουν , παραμερίζουν την κόπωση αλλά και τα «κουρασμένα παλικάρια», θα συνεχίσουν να μάχονται και να πράττουν, , θα εξακολουθούν να ερωτεύονται, να αγαπούν και να πεθαίνουν. Και όσο θα γίνεται αυτό θα εξακολουθούν να ρωτούν για την Φύση, την Αλήθεια, το Ωραίο, το Υψηλό τον Άνθρωπο, τη Ζωή και τον Θάνατο , να σκέφτονται, ενάντια στο ρεύμα, τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και της ιστορίας. Να στοχάζονται όχι μόνο τι είναι ο άνθρωπος αλλά και ποιος είναι ο άνθρωπος. 

Κάτι τέτοιες σκόρπιες σκέψεις στροβιλίζονταν με ταχύτητα στο μυαλό μας, μαζί με κάποιες εικόνες για τα κατορθώματα κάποιων ρομαντικών και ξεροκέφαλων γαλατών, απομεινάρια κάποιων ευχάριστων παιδικών αναμνήσεων μιας, όταν σχεδιάσαμε την πρωτοβουλία «ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ». 

Τι είναι η πρωτοβουλία «ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ» και πως θα λειτουργήσει σε πρώτη φάση;

Είναι ένα νέου τύπου «σχολείο», που θα πειραματιστεί να λειτουργήσει ως ένα ανεξάρτητο, δηλαδή ελεύθερο από κάθε είδους δέσμευση και άλλους περιορισμούς εκπαιδευτικό κύτταρο ή οργανισμός αφιερωμένο σε αυτό που λέμε ή ονομάζεται εκπαίδευση ενηλίκων. 

Δεν χρηματοδοτούμαστε από πουθενά, μόνο από τους ίδιους του μαθητές μας, και δεν προσφέρουμε κανένα εχέγγυο επαγγελματικής κατάρτισης. Αντιπροσωπεύουμε μόνο ένα χώρο παράλληλο και εντελώς αδέσμευτο που θα υπηρετεί μόνο την ανάγκη για ελεύθερη και όσο το δυνατόν σφαιρική προσέγγιση και καλλιέργεια. Μια ανάγκη που τόσο βάρβαρα καταπνίγεται στις μέρες μας, ένθεν κακείθεν.

Υπό αυτήν την έννοια το «ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ» θα λειτουργήσει σαν ένα ιδιότυπο "σχολείο" πρώτης και ουσιαστικής ευκαιρίας, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ.

Έχουμε μεράκι, έχουμε ιδέες, έχουμε μέθοδο, έχουμε σχέδια, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, έχουμε όνειρα.

Για τη πρώτη χρονιά, θα λειτουργήσουμε για την περίοδο 2017-2018 δύο οργανωμένες ετήσιες εκπαιδευτικές ενότητες-κύκλους συναντήσεων με τους εξής τίτλους:

α) «Φιλοσοφικές περιπλανήσεις - Εισαγωγή στην ιστορία της φιλοσοφίας - κύκλος α: αρχαία φιλοσοφία»

και

β) «Αισθητικές περιπλανήσεις- Αισθητική Φιλοσοφία-Ιστορία της Τέχνης α’ κύκλος»

Οι συναντήσεις θα είναι δίωρες, κάθε Δευτέρα 8.15-10.15 μ.μ. (για την α’ ενότητα) και κάθε Τετάρτη 8.15-10.15 μ.μ (για την β’ενότητα), θα πραγματοποιούνται στο χώρο του Πολύτεχνο - Κοντογιαννοπούλου 14 (πρώην Σωκράτους), Αμαλιάδα, θα διεξάγονται με την ευθύνη του Μάριου Δαρβίρα ο οποίος θα είναι ο εισηγητής (βλέπε στη συνέχεια βιογραφικό) και θα έχουν διάρκεια το καθένα 30 δίωρες συνεδρίες (αναμενόμενη ολοκλήρωση τέλη Ιουνίου 2018).

Στις ενότητες θα χρησιμοποιηθούν προσεγγίσεις οι οποίες πιστεύουμε ότι βοηθούν σημαντικά στην ανοιχτή και καλύτερη κατανόηση των θεματικών, τις οποίες επιλέξαμε να αγκαλιάζουν θεωρητικά,τρεις μεγάλες περιοχές της ανθρώπινης συνείδησης, την φιλοσοφία, την τέχνη και την επιστήμη.

Επειδή ο σχεδιασμός περιλαμβάνει ενότητες που σχετίζονται, αλληλοδιαπλέκονται και ακολουθούν η μια την άλλη, θα επιθυμούσαμε να αναφέρουμε πκληροφοριακά ότι οι ενότητες αυτής της χρονιάς αποτελούν προϋπόθεση για την παρακολούθηση των ενοτήτων της επόμενης που θα ακολουθήσουν.

Από τη σκοπιά μας δεσμευόμαστε για μια πρωτότυπη και δυνατή εμπειρία, χρήσιμη και μοναδική για όλους μας που πιστεύουμε ότι θα υποστηριχθεί στον τόπο μας. Και να μην ξεχνάμε ότι το να παραμένεις σε ένα βαθμό ενοχλητικό παιδί αποτελεί μεγάλη αρετή και μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά και λυτρωτικά απέναντι στις ψευδαισθήσεις. 

Για περισσότερες πληροφορίες, αναλυτικό πρόγραμμα και συμμετοχές-περιορισμένος αριθμός-οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στη Γραμματεία του Πολύτεχνον, τηλ. 2622-0-21104, και στα e-mail: polytehno@gmail.com,mdarviras@gmail.com

Μάριος Δαρβίρας

Γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1966. Έχει σπουδάσει ηλεκτρολόγος μηχανικός και έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στη θεωρητική φυσική. Έχει εργαστεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει πραγματοποιήσει παρουσιάσεις και σεμινάρια για διάφορα επιστημονικά και θεωρητικά θέματα. Ανάμεσα στα θεωρητικά ενδιαφέροντά του πέρα από τα επιστημονικά θέματα, συγκαταλέγονται η φιλοσοφία, η αισθητική, η θεωρία της λογοτεχνίας κ.λ.π. Έχει επίσης δημοσιεύσει πολλά άρθρα είτε επιστημονικού είτε θεωρητικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στα ελληνικά έχει επιμεληθεί και μεταφράσει μια σειρά διηγημάτων του πολύ δημοφιλούς Τσέχου σατυρικού συγγραφέα Γιαροσλάβ Χάσεκ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ) καθώς και το τελευταίο κείμενο πριν φύγει από τη ζωή του σημαντικού σοβιετικού φιλοσόφου Έβαλντ Βασίλιεβιτς Ιλιένκοφ, με τον τίτλο η διαλεκτική του Ιδεατού (Εκδόσεις ΕΠΕΚΕΙΝΑ), ενώ προς έκδοση βρίσκεται το αμέσως επόμενο διάστημα μια σειρά δοκιμίων του σημαντικού μαρξιστή φιλοσόφου Κάρελ Κοσίκ από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ.