Ονομάζομαι Βίκτωρ Καντέραμπεκ, ηλικίας 63 ετών και είμαι
ιδιοκτήτης ενός μαγαζιού στην πλατεία Ρόκυτσανυ. Από το 1882 είμαι πρόεδρος του
τοπικού παραρτήματος του Συνδέσμου Παλαιών Πολεμιστών και ουδέποτε ο πανάγαθος Θεός
με εγκατέλειψε. Ευτύχησα να έχω πολλά παιδιά που μόνο χαρά μου δίνουν. Στο
σύνδεσμο είμαστε όλοι σαν αδέρφια, γιατί μας ένωναν οι κοινές αναμνήσεις των
μεγάλων μαχών στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Στο σύνδεσμο ανήκε και ένα γεροντάκι
που ερχόταν στις συναντήσεις μας πάνω στο αναπηρικό καροτσάκι. Μίλαγε συχνά για
τη μάχη στην Κουστότσκα κατά των Ιταλών και για το γενναίο στρατάρχη Ραντέσκυ.
Το δημοτικό συμβούλιο και η μητρόπολη ήταν πάντα στο πλευρό μας. Και εμείς
απαντήσαμε κάθε φορά με ιδιαίτερο ενθουσιασμό στις προσκλήσεις τους μετέχοντας
σε όλες τις γιορτές που γίνονταν στην πόλη και πρώτα απ’ όλα στο γιορτασμό της Ανάληψης
του Κυρίου, όταν για τον κόπο μας το τοπικό εργοστάσιο ζυθοποιίας μας έδινε
δωρεάν 18 βαρέλια μπύρα. Θέλω να με πιστέψετε ότι δεν είναι εύκολο πράγμα να
παίρνεις μέρος στη λιτάνευση της εικόνας
της ανάληψης στους κεντρικούς δρόμους, με ζεστή ή βροχή. Αφού τελείωνε η
λιτανεία ακολουθούσε στην ταβέρνα η πραγματική ανάληψη! Όλοι οι παλιοί
πολεμιστές καθόταν μαζί, ο ένας για όλους και όλοι για έναν, μπροστά στα 18 βαρέλια μπύρας και διηγότανε
πως πριν χρόνια γλίτωσαν την Αυστρο-Ουγγαρία από μία βέβαιη καταστροφή. Και σε παρόμοιες στιγμές γεμάτες συγκίνηση και
νοσταλγία, όταν οι καρδιές μας χτυπούσαν
στο ρυθμό των παλιών αναμνήσεων, κανείς
δεν ήταν δυνατόν να σκεφτεί ότι θα έρθει μία μέρα που θα αναγκαστούμε να
παλέψουμε σκληρά για να υπερασπίσουμε ότι το ιερότερο είχαμε, το δικαίωμα της
δημόσιας εκδήλωσης. Αλλά δυστυχώς όπως φαίνεται αυτή είναι η μοίρα του παλιού
πολεμιστή, γεμάτη βάσανα και στενοχώριες, όπως και η ζωή του στρατιώτη.
Και να τι έγινε. Το Γενάρη του 1912 έφτασε στην πόλη μας
είδηση ότι διαλύονται όλοι οι σύνδεσμοι παλαιών πολεμιστών. Τότε εξεγερθήκαμε όλοι
εμείς οι επιζήσαντες των ηρωικών μαχών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, μαζί και το
γεροντάκι που πολέμησε στην Κουστότσα. Όλοι εμείς που διατηρούσαμε άσβεστη την ιερή
μνήμη του αγώνα υπέρ βωμών και εστιών, και περνάμε δωρεάν από το εργοστάσιο
ζυθοποιίας 18 βαρέλια μπύρας στην επέτειο της Ανάληψης του Κυρίου! Τότε
αποδείξαμε ότι είμαστε πάντα έτοιμοι να υπερασπίσουμε την πατρίδα, θυσιάζοντας
ακόμη και τη ζωή μας.
