Ίσως όταν κάποιοι σκέφτονται τη θρησκεία, ο νους τους να πηγαίνει
σε έναν θεό που ανταμείβει το καλό και τιμωρεί τους πονηρούς και «κατεργαρέους».
Φυσικά η ιδέα αυτή των ηθικά αφοσιωμένων θεών δεν είναι σε καμία περίπτωση
καθολική. Οι κοινωνικοί επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό, ότι οι παραδοσιακές κοινωνίες μικρής
κλίμακας – το είδος των κοινωνιών που οι ιεραπόστολοι συνήθιζαν να αποκαλούν «παγανιστές»
- φαντάζονταν έναν πνευματικό κόσμο που ελάχιστα
ενδιαφερόταν για την ηθική της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η ανησυχία τους ήταν
λιγότερο για το αν οι άνθρωποι συμπεριφέρονταν ωραία μεταξύ τους και
περισσότερο για το κατά πόσον εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους στα πνεύματα, στα
οποία φυσικά επεδείκνυαν την κατάλληλη εκτίμηση.
